Νέα πανευρωπαϊκή έρευνα δείχνει ότι οι Βρετανοί δεν είναι πλέον και τόσο σίγουροι για τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος του 2016
Τέσσερα χρόνια μετά το δημοψήφισμα για το Brexit, η πλειοψηφία των Βρετανών ψηφοφόρων θα ήθελαν να δουν τη χώρα τους να παραμένει στην ΕΕ, όπως αποκαλύπτει νέα έρευνα.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Κοινωνική Έρευνα (ΕΚΕ), μια πανευρωπαϊκή έρευνα που πραγματοποιείται κάθε δύο χρόνια, το 56,8% των Βρετανών συμμετεχόντων δήλωσε ότι θα ψήφιζε υπέρ της παραμονής στην ΕΕ. Πρόκειται για σημαντική αύξηση σε σχέση με το 49,9% που είχε δηλώσει το ίδιο την τελευταία φορά που πραγματοποιήθηκε η έρευνα το 2018. Επιπλέον, σύμφωνα πάντα με την ΕΚΕ, μόλις το 34,9% θα ψήφιζε υπέρ του Brexit, ενώ το 8,3% δήλωσε ότι δεν θα ψήφιζε.
Τα ευρήματα, τα οποία έφερε στη δημοσιότητα το CNN, φτάνουν την ίδια εβδομάδα που συμπληρώνονται και τα τέσσερα χρόνια από το δημοψήφισμα του 2016. Στα χρόνια που μεσολάβησαν, η Βρετανία υπέφερε από τον διχαστικό εσωτερικό διάλογο για την μορφή που θα έπρεπε να λάβει το Brexit, από τις περίπλοκες διαπραγματεύσεις με τις Βρυξέλλες γα τον τρόπο που η χώρα θα αποχωρήσει από την ένωση, αλλά και από το επώδυνο πολιτικό αδιέξοδο που τέλειωσε μόλις στις 31 Ιανουαρίου της φετινής χρονιάς, όταν η Βρετανία έφυγε επιτέλους από την ΕΕ.
Η έρευνα αποκαλύπτει ανάλογη αύξηση της υποστήριξης προς την ΕΕ σε ολόκληρη την ήπειρο.
Στις 26 χώρες που συμμετείχαν, τέσσερις εκ των οποίων δεν ανήκουν στα κράτη μέλη, σημειώνεται αύξηση της υποστήριξης της συμμετοχής στην ΕΕ, πράγμα που δείχνει ότι οι εκτιμήσεις πως και άλλες χώρες θα έσπευδαν να ακολουθήσουν το παράδειγμα της Βρετανίας ήταν εντελώς αβάσιμες.]
Από τις 19 χώρες που συμμετείχαν τόσο σε αυτή όσο και στις προηγούμενες ΕΚΕ, όλα τα κράτη – μέλη είδαν την υποστήριξη προς την ΕΕ να αυξάνεται. Μικρές ήταν οι αλλαγές που παρατηρήθηκαν στη Νορβηγία και την Ελβετία, οι οποίες δεν είναι κράτη – μέλη. Τα τελευταία δεδομένα συλλέχθηκαν ενώ η Βρετανία διαπραγματευόταν την έξοδό της από την ΕΕ.
«Το Brexit είχε κερδίσει αρχικά στήριξη μεταξύ των κρατών – μελών, όμως για τους περισσότερους Ευρωπαίους πολίτες, έχει βγει από τα ραντάρ τους εδώ και καιρό», εξηγεί στο CNN η Τζοτζίνα Ράιτ, μια ειδικός σε ζητήματα ΕΕ στο Ινστιτούτο για τη Διακυβέρνηση.
«Στη διάρκεια των τελευταίων ετών, έχει αρχίσει να επικρατεί η αίσθηση ότι η Ευρώπη δεν είναι στατική. Κατά τις τελευταίες ευρωεκλογές είδαμε πολλά κόμματα που υποστήριζαν τη μεταρρύθμιση της ΕΕ να εκλέγονται, πράγμα που πιστεύω ότι δείχνει πως οι πολίτες έχουν όλο και πιο θετική αντίληψη για την ικανότητα της Ευρώπης να αλλάζει με την πάροδο των ετών».
Πιο περίπλοκη η εικόνα των κρατών εκτός ΕΕ
Εκτός της ένωσης, η εικόνα είναι πιο περίπλοκη. Για παράδειγμα, η πλειοψηφία των κατοίκων του Μαυροβουνίου και της Σερβίας είναι υπέρ της εισόδου στην ΕΕ. Ωστόσο, κράτη που δεν ανήκουν στην ένωση αλλά έχουν πολύ στενές σχέσεις μαζί της, εξακολουθούν να μην επιθυμούν την είσοδό τους σε αυτή.
Η Ελβετία, για παράδειγμα, ανήκει στη ζώνη Σένγκεν και δραστηριοποιείται συμμορφούμενη με μεγάλα μέρη της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, προκειμένου να συμμετέχει στην ενιαία αγορά της ΕΕ. Μόλις το 11,2% των συμμετεχόντων από τη χωρά τάσσεται υπέρ της εισόδου. Η Νορβηγία, όπου το αντίστοιχο ποσοστό κυμαίνεται στο 21,5%, είναι μέλος της ΕΟΚ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ελεύθερου Εμπορίου.
Αντιθέτως, ο Μπόρις Τζόνσον έχει δηλώσει πολλές φορές ότι η Βρετανία δεν θα ακολουθεί την ευρωπαϊκή νομοθεσία, ενώ επιδιώκει μόνο μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με την ένωση. Οποιαδήποτε συμφωνία θα πρέπει να έχει επιτευχθεί μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου, όταν θα λήξει η τρέχουσα μεταβατική περίοδος της σχέσης Βρετανίας – ΕΕ.
Διχασμένοι οι Βρετανοί για το Brexit
Ωστόσο, παρά την αύξηση της στήριξης των Βρετανών προς την ΕΕ, ο Τζόνσον σημείωσε μια τεράστια εκλογική επιτυχία τον Δεκέμβριο, έχοντας ως σύνθημά του «Ας τελειώνουμε με το Brexit», πράγμα που δείχνει ότι η αποχώρηση από την ΕΕ παρέμενε δημοφιλής παρά το γεγονός ότι είχαν μεσολαβήσει πάνω από τρία χρόνια αναποφασιστικότητας.
Ο Γουίλ Τζένινγκς, καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον υποστηρίζει ότι αυτό σχετίζεται με το γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι, ανεξάρτητα από τις προσωπικές τους απόψεις ή την ψήφο τους, θεωρούν ότι το Brexit προέκυψε από την ψήφο των πολιτών, επομένως θα πρέπει και να εφαρμοστεί.
«Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι η Βρετανία παραμένει διχασμένη ως προς το Brexit, όμως σε όλη την υπόλοιπη ένωση, η υποστήριξη για την παραμονή στην ΕΕ παραμένει πολύ υψηλή και μάλιστα αυξάνεται», τονίζει ο καθηγητής Ρόρι Φίτζεραλντ, διευθυντής της ΕΚΕ στο Πανεπιστήμιο City του Λονδίνου. «Τα ποσοστά υπέρ της παραμονής κυμαίνονται από το 66% (Τσεχία) μέχρι το 89% (Ισπανία), δείχνοντας ότι ο ευρωσκεπτικισμός δεν έχει εξαπλωθεί σε άλλες χώρες».
Ωστόσο, σημειώνει επίσης ότι αν η Βρετανία καταφέρει να συνάψει επιτυχή συμφωνία με την ΕΕ πριν το τέλος του χρόνου, τότε το ερώτημα για τη σχέση της με την ΕΕ μπορεί να απαντηθεί για πάντα.
«Μόνο οι χώρες εκτός της ένωσης έχουν υψηλότερα επίπεδα ευρωσκεπτικισμού από τη Βρετανία. Ωστόσο, αυτό δείχνει ότι μακροπρόθεσμα, ίσως η παραμονή εκτός ΕΕ να μειώσει και την επιθυμία των πολιτών να συμμετέχουν και πάλι σε αυτή».
Καίριο το είδος της συμφωνίας με την ΕΕ
Το αποτέλεσμα θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό από το είδος της συμφωνίας που θα πετύχει – αν την πετύχει – ο Τζόνσον. «Η πιο ήπια συμφωνία που επιδιώκει αυτή η κυβέρνηση, είναι πολύ πιο σκληρή από ό,τι θα ήθελε ένα μεγάλο μέρος των πολιτών», τονίζει ο Σάιμον Άσεργουντ, καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Σάρεϊ. «Όταν αρχίσουν να βλέπουν τις επιπτώσεις στη χώρα και την οικονομία, ίσως συνειδητοποιήσουμε ότι το ερώτημα της παραμονής εκτός ΕΕ δεν έχει απαντηθεί».
Οι διαπραγματεύσεις για το Brexit συνεχίζονται σε όλη τη διάρκεια του 2020 μέσω τηλεδιασκέψεων, εξαιτίας της πανδημίας. Και οι δύο πλευρές έχουν δηλώσει στο CNN ότι η απουσία ανθρώπινης επαφής έχει καταστήσει πιο δύσκολη τη διαδικασία. Και αν και οι δύο πλευρές επιθυμούν την επίτευξη συμφωνίας, εξακολουθεί να υπάρχει μεγάλη απόσταση μεταξύ τους, ενώ και ο χρόνος που μένει είναι περιορισμένος – εκτός αν και οι δύο πλευρές προχωρήσουν σε μεγάλους συμβιβασμούς.
