“Αυτό που θέλω να τονίσω είναι ότι πριν από 6 μήνες δεν υπήρχε κάποιοι manual αντιμετώπισης της πανδημίας ούτε κάποια μαγική λύση να ανοίγαμε εύκολα και άνετα τον τουρισμό μας. Άλλωστε ένα από τα βασικότερα προβλήματα που έπληξαν τον τουρισμό φέτος ήταν ότι ο κόσμος φοβόταν να ταξιδέψει κι αυτό δεν μπορούσε να το αντιμετωπίσει καμία μαζική διεξαγωγή τεστ. Νομίζω λοιπόν ότι υπό τις παρούσες συνθήκες, κάναμε το καλύτερο δυνατόν φέτος και για την διάρκεια της σεζόν και για τον αριθμό των επισκεπτών μας.”
Δημήτρη 6 μήνες μετά την συνέντευξη μας ήρθε η ώρα για ταμείο. Πόσο μέσα στους στόχους που είχατε θέσει βρίσκεστε στο τέλος Σεπτεμβρίου;
Όπως θυμάσαι δεν είχαμε ποτέ υψηλές προσδοκίες από τη φετινή τουριστική σεζόν. Γνωρίζαμε ότι είχαμε να αντιμετωπίσουμε μία πρωτοφανή κατάσταση που όμοιά της δεν έχει ζήσει ποτέ ο κόσμος. Κάναμε το καλύτερο δυνατό προκειμένου να καταφέρουμε κατ΄αρχήν να ανοίξει ο τουρισμός τον Ιούλιο, κάτι που το πετύχαμε αν και δεν ήταν καθόλου αυτονόητο. Καταφέραμε και ανοίξαμε με ασφάλεια που ήταν και ο πρωταρχικός στόχος μας. Φτιάξαμε από το μηδέν υγειονομικά πρωτόκολλα και διαδικασίες, κάναμε έναν τιτάνιο αγώνα σε όλη την Ευρώπη να πείσουμε τους ξένους να μας επισκεφθούν και καταφέραμε να πάμε μέχρι τα τέλη της σεζόν, κρατώντας τα μεγαλύτερα κέρδη της χώρας φέτος: την αξιοπιστία και τον επαγγελματισμό μας. Είναι μια σημαντική παρακαταθήκη και για το επόμενο έτος που κατακτήθηκε με πολύ κόπο και με την συνεργασία όλων, της κυβέρνησης, των επαγγελματιών, των εργαζόμενων, των θεσμικών φορέων. Από εκεί και πέρα οι αφίξεις κυμάνθηκαν σε χαμηλά επίπεδα το ίδιο και τα έσοδα αλλά αυτό ήταν κάτι που το περιμέναμε. Θα μπορούσα λοιπόν να πω ότι σε μία πολύ κακή χρονιά, καταφέραμε να έχουμε και κάποια μακροπρόθεσμα «κέρδη» για τον τουρισμό μας.
Όπως είδαμε η σεζόν ολοκληρώθηκε άρον άρον, λόγω της εξάπλωσης του κορονοϊου. Ήταν κάτι που το περιμένατε να συμβεί;
Όλη η φετινή σεζόν είχε ως βασικό χαρακτηριστικό της την αβεβαιότητα. Πατάμε σε ένα βάλτο εδώ και ένα εξάμηνο με συνθήκες απρόβλεπτες και ευμετάβλητες και πραγματικά δεν ξέραμε τί μας ξημερώνει ειδικά στην αρχή της προσπάθειας που κάναμε να ανοίξει η τουριστική σεζόν. Αυτό που θέλω να πω σε σχέση με την ερώτησή σου είναι ότι η αύξηση των κρουσμάτων που παρατηρείται στη χώρα μας τις τελευταίες εβδομάδες δεν οφείλεται στον τουρισμό. Ενδεικτικά να σου πω ότι από τα 450.000 δειγματοληπτικά τεστ που έγιναν στις πύλες εισόδου της χώρας μας τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, μόλις το 0,2% βρέθηκε θετικό στον ιό. Άρα δεν έχει βάση η παραφιλολογία που έχει αναπτυχθεί το τελευταίο διάστημα. Ακόμα και σήμερα άλλωστε οι επιδόσεις της Ελλάδας στην αντιμετώπιση της πανδημίας παραμένουν πολύ καλύτερες σε σχέση με άλλες χώρες τις Ευρώπης. Η τουριστική σεζόν, λοιπόν, κλείνει σιγά σιγά με διαφορετικό τρόπο και ρυθμό ανάλογα με την περιοχή της χώρας για την οποία μιλάμε και δεν συνδέεται αυτό απαραίτητα με την αύξηση ή μη των κρουσμάτων αλλά με άλλους παράγοντες.
Θεωρείς ότι αν όσοι εισέρχονταν στη χώρα μας είχαν πραγματοποιήσει τεστ θα είχαμε καταφέρει να παρατείνουμε τη σεζόν; Τι μας εμπόδισε να εφαρμόσουμε αυτή τη τακτική, γιατί ακούγονται πολλά.
Πράγματι ακούστηκαν πολλά για αυτό το θέμα. Αυτό που θέλω να τονίσω είναι ότι πριν από 6 μήνες δεν υπήρχε κάποιοι manual αντιμετώπισης της πανδημίας ούτε κάποια μαγική λύση να ανοίγαμε εύκολα και άνετα τον τουρισμό μας. Το υποχρεωτικό τεστ για τους επισκέπτες μας είχε συζητηθεί τον Μάιο αλλά δεν ήταν εφικτό να υλοποιηθεί για πολλούς λόγους, οικονομικούς και πρακτικούς. Ούτε τόσα εκατομμύρια αξιόπιστα τεστ υπήρχαν τότε ούτε ήταν εφικτή η διεξαγωγή τους. Άλλωστε ένα από τα βασικότερα προβλήματα που έπληξαν τον τουρισμό φέτος ήταν ότι ο κόσμος φοβόταν να ταξιδέψει κι αυτό δεν μπορούσε να το αντιμετωπίσει καμία μαζική διεξαγωγή τεστ. Νομίζω λοιπόν ότι υπό τις παρούσες συνθήκες, κάναμε το καλύτερο δυνατόν φέτος και για την διάρκεια της σεζόν και για τον αριθμό των επισκεπτών μας.
Πολλοί σήμερα λένε ότι θα ήταν καλύτερο να περιοριζόμασταν μόνο στον εσωτερικό τουρισμό. Θα ήταν αρκετό;
Διαφωνώ με αυτή την προσέγγιση. Ο τουρισμός έπρεπε να ανοίξει στο εξωτερικό για πολλούς λόγους. Αυτά τα 4 περίπου δις τα οποία εκτιμούμε ότι θα εισπράξουμε φέτος μπορεί να φαίνονται όντως ελάχιστα σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Είναι όμως σημαντικά για τα δημόσια ταμεία και κανένας δεν θα είχε το δικαίωμα να τα στερήσει από τις τοπικές οικονομίες. Καταφέραμε και κινήσαμε την μηχανή της πιο ισχυρής βιομηχανίας μας η οποία είχε ουσιαστικά μείνει «ακίνητη» μπροστά στην λαίλαπα της πανδημίας, κι αυτό αποτελεί επίσης ένα πολύ μεγάλο κέρδος. Κέρδος όχι μόνο οικονομικό και κοινωνικό, αλλά και ψυχολογικό, ενόψει ειδικά της επόμενης χρονιάς. Δεν μπορώ να φανταστώ τοπικές κοινωνίες με σχεδόν αποκλειστική απασχόληση τον τουρισμό να μην άνοιγαν φέτος καθόλου. Άρα ορθά πήραμε το ρίσκο του ανοίγματος το οποίο όμως σε κάθε περίπτωση ήταν από την αρχή ένα λογικό ρίσκο.
Τελικά ο τουρισμός άνοιξε γιατί το κόστος ήταν μεγαλύτερο αν παρέμεναν κλειστές οι επιχειρήσεις;
700.000 συμπολίτες μας απασχολούνται στον τουριστικό κλάδο σε ολόκληρη της χώρα. Το άνοιγμα του τουρισμού επέτρεψε την δημιουργία ενός βασικού εισοδήματος για αυτούς τους ανθρώπους αλλά και την εφαρμογή μέτρων στήριξης και ανακούφισης νοικοκυριών, εργαζόμενων και επιχειρήσεων από το Κράτος. Η κυβέρνηση στηρίζει και θα στηρίξει ακόμα περισσότερο τους εργαζόμενους του τουρισμού που επλήγησαν ενόψει του δύσκολου χειμώνα που έρχεται. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε μία δέσμη μέτρων στήριξης από την Θεσσαλονίκη τα οποία ήδη έχουν αρχίσει να υλοποιούνται. Είμαστε όλοι εδώ με στόχο ακριβώς να στηρίξουμε κυρίως την εργασία, να διασώσουμε όσο περισσότερες δουλειές γίνεται κι αυτό ακριβώς κάνουμε.
Πόσο εύκολο είναι να σχεδιάσεις την επόμενη μέρα για τον τουρισμό όταν δεν γνωρίζεις ποιά θα είναι η κατάσταση τον ερχόμενο Απρίλιο;
Δεν είναι καθόλου εύκολο. Είμαστε όμως πλέον συνηθισμένοι στα δύσκολα. Τολμώ να πω μάλιστα ότι τώρα είμαστε σε καλύτερη κατάσταση σε σχέση με τον περασμένο Απρίλιο, καθώς έχουμε πλέον εφαρμόσει μέτρα και πολιτικές για τον τουρισμό την περίοδο του covid 19 και με βάση αυτά θα πορευτούμε και το επόμενο διάστημα. Η προετοιμασία άλλωστε για το 2021 έχει ξεκινήσει ήδη από την μέρα που άνοιξε ο τουρισμός μας και βρισκόμαστε σε ένα καλό επίπεδο ετοιμότητας. Έχουμε επεξεργαστεί σενάρια ενόψει της νέας σεζόν και με βάση αυτά θα στήσουμε και τις καμπάνιες προβολής και όλη την άλλη δραστηριότητά μας για την προώθηση της χώρας ως ασφαλή προορισμό.
Θεωρείς ότι το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της ασφαλούς χώρας χάθηκε το καλοκαίρι με την αύξηση των κρουσμάτων;
Σε καμία περίπτωση. Τα σχόλια των ίδιων των επισκεπτών μας το καλοκαίρι είναι εξαιρετικά καλά και εστιάζουν σε αυτό που ανέφερα παραπάνω στον επαγγελματισμό με τον οποίο αντιμετώπισε η χώρα μας το ζήτημα της ασφάλειας και της υγείας. Ακόμα και άνθρωποι σε θέσεις κλειδιά στο εξωτερικό που έχουν άμεση σχέση με τον παγκόσμιο τουρισμό, αναδεικνύουν την Ελλάδα ως παράδειγμα διαχείρισης της πανδημίας. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι πρέπει να εφησυχάζουμε καθώς είμαστε σε φάση έξαρσης της πανδημίας και οφείλουμε να τηρούμε ακόμα και τώρα πολύ πιο προσεκτικά τα μέτρα προστασίας από τον ιό. Τηρώντας τα μέτρα προστασίας τώρα δεν προφυλάσσουμε μόνο τον εαυτό μας και τους γύρω μας από τον κορονοιό αλλά πρωτίστως επενδύουμε και στο μέλλον της οικονομίας και του εισοδήματός μας, καθώς οι συνέπειες εάν ξεφύγει η κατάσταση θα είναι καταστροφικές.
Αντιλαμβάνεστε ότι η διάρκεια της σεζόν και οι χαμηλοί τζίροι δεν επέτρεψαν στην πλειοψηφία των επιχειρήσεων να καλύψουν ούτε τα έξοδα τους. Πολλές από αυτές συγκεντρώνουν μεγάλες πιθανότητες να μην καταφέρουν να λειτουργήσουν την επόμενη χρονιά. Ποιες είναι οι πρωτοβουλίες που λαμβάνετε για τη διάσωση των τουριστικών επιχειρήσεων;
Ήδη από τα τέλη του περασμένου Μαρτίου η κυβέρνηση ενήργησε γρήγορα και πήρε μέτρα στήριξης των επιχειρήσεων και των εργαζόμενων, όχι μόνο στον τουρισμό αλλά σε όλους τους κλάδους της οικονομίας μας. Θέλουμε ανοιχτές τις επιχειρήσεις γι αυτό άλλωστε επιμείναμε στο άνοιγμα του τουρισμού φέτος. Πριν από λίγες ημέρες ο Κυριάκος Μητσοτάκης εξήγγειλε στη ΔΕΘ νέα, τρίτη δέσμη μέτρων στήριξης. Αξιοποιήσαμε νέα εργαλεία όπως η επιστρεπτέα προκαταβολή, η αναστολή συμβάσεων εργασίας, το πρόγραμμα Συνεργασία και άλλα. Επίσης προχωράμε σε μείωση φορολογικών βαρών και ασφαλιστικών εισφορών εργαζόμενων προκειμένου να ελαφρύνουμε το βάρος για τις επιχειρήσεις, ενώ μειώθηκαν τα ένσημα από 100 σε 50 στους εποχικά εργαζόμενους στον τουρισμό προκειμένου να λάβουν το επίδομα ανεργίας. Είμαστε αποφασισμένοι να μην αφήσουμε κανέναν μόνο του τον δύσκολο χειμώνα που έρχεται και το αποδεικνύουμε με πράξεις.
Ακόμα και σε μια χρονιά με τόσα αρνητικά πάντα προκύπτουν και θετικά.
Τι κρατάς ως θετικό από όσα συνέβησαν στο κλάδο του τουρισμού;
Όπως σου είπα παραπάνω κρατάω την αξιοπιστία και τον επαγγελματισμό που επιδείξαμε και που δεν θα ήταν εφικτά χωρίς την συνδρομή όλου του τουριστικού κλάδου που πήρε και εκείνος τα ρίσκα του κι έβαλε πλάτη για να παραμείνει η χώρα ζωντανή στον παγκόσμιο χάρτη των ασφαλών τουριστικών προορισμών.
Πως θα διαμορφωθεί η καμπάνια του τουρισμού για την επόμενη σεζόν, λαμβάνοντας υπ’όψη τα δεδομένα που ισχύουν σήμερα;
Κατ΄αρχήν να σου πω ότι θα είμαστε σε καμπάνια πλέον ολόκληρο τον χρόνο και όχι μόνο για 3-4 μήνες όπως γινόταν στο παρελθόν. Ήδη έχουμε προετοιμάσει την προβολή της χώρας για τους επόμενους 4 μήνες, ενώ προετοιμάζουμε την μεγάλη διεθνή καμπάνια του πρώτου 4μηνου του 2021. Φυσικά έχουμε σενάρια προβολής τα οποία θα προσαρμόσουμε ανάλογα με τις συνθήκες που θα προκύψουν. Κάνουμε όμως και πιο εναλλακτικές δράσεις προβολής με σημαντικό βαθμό παρεμβατικότητας όπως είναι ας πούμε η στήριξη του πρώτου έλληνα οδηγού στο ράλι Lemans από τον ΕΟΤ , η διαδικτυακή virtual προβολή της χώρας και συγκεκριμένων προορισμών και άλλα καινοτόμα εργαλεία. Έχουμε πολλή δουλειά μπροστά μας και σίγουρα πολλές αναποδιές να αντιμετωπίσουμε αλλά είμαι βέβαιος ότι όλοι μαζί θα τα καταφέρουμε.
Συνέντευξη στον Ανδρέα Γαρυφαλή
Για την Chillin Free Press